Bir bayram dönüşü daha yollara düşeceğiz. Her zaman olduğu gibi memleketimizden dönerken yapacağımız alışverişimizi tamamlamak üzere bir kez daha Afyonkarahisar çarşısındayız. Bayram boyunca zaman zaman yağan yağmur Nisan ayının gereğine uygun çisil çisil ıslatıyor memleketimi. Şehirlerarası yollarda trafik kalabalığına kalmak istemediğimiz için biraz erken çarşısına çıktık. Çarşı şimdilik boş, uzayan bayram tatili nedeniyle caddelerde sokaklarda o yoğun trafik kalabalığı yok. Bu yüzden sakin sakin alışveriş yapacağımızı düşünüyoruz. Ne zaman memleketime gelsem mutlaka alışveriş yaparak memleketime döviz(!) bıraktığıma inanırım. Hatta komşularımızın da siparişlerini karşılarız. Özellikle ev ekmeği, sucuk vs…
Ortalık sessiz ama arabamızı park edecek yer bulamıyoruz. Demirciler Çarşısı, Kasaplar Çarşısı derken arkalarda bir yere park ediyoruz arabamızı. Ara sokaklardan caddeye çıkıyoruz, Bedesten Çarşısı ile Kasaplar Çarşısının arasında bulduk kendimizi. Dükkânların çoğu daha açılmamış, yaramaz çocukların uyurken ki masumluğunu, güzelliğini, saflığını taşıyor şimdi sokaklar. İçimde bir garip huzur var. Sakin, durgun, romantik bir havada daha başka görünüyor memleketim gözüme. O tarihi dokuyu yakalıyorum, eskimiz dükkânlarında. Etrafıma bakınırken karşımda “Kadınlar Pazarı” yazan tabelayı görüyorum. Belki önünden yüz kere geçmişimdir. İlk defa gördüğüm bu tabela karşısında şaşırıyorum.
Çok kere duyduğum yerini tam olarak bilmediğim halk arasında “Karılar Pazarı” olarak da söylenen çarşı için çocukluğumda daha önce gelip gelmediğimi düşünüyorum. Hatırlayamıyorum. Merak ediyorum Kadınlar Pazarını, kararlı adımlarla karşıya geçerek tabelanın olduğu ince dar aradan giriyorum sokağa. Kadınlar Pazarı; köşe bucak saklanırcasına, yılların yorgunluğu ile küsmüşçesine, belki de ihmal edilmişliğinin sitemi ile sinmiş, atılmış gibi duruyor, ya da bana öyle geliyor. Belki zamanında kadınların ticaret yaptığı el emeklerini sergilediği, kırsal kesimden gelenlerin ürünlerini sattığı bir pazardı. Şimdi öksüz kalmış gibi…
Sokak değil, geniş meydanını etrafı dükkânlarla sıralı. Hatta Güvercin Sevenler Derneği yazılı tabela da var burada. Bu tabela ile bugüne yetişmeye çalışmasının canlı nefesini hissediyorum. Kadınlar Pazarı hakkında bilgi sahibi değilim. Tarihi bir yer olduğu belli. Başka şehirlerde de var kadınlar pazarı, Konya’da kadınlar pazarı Mevlana’nın kızı Melike Hatun Çarşısı olarak haftanın yedi günü Pazar olarak hizmet veriyor. Eskiden sadece kadınlar ticaret ederken günümüzde erkek esnaflar da ticaretini yapıyor. Zonguldak’ın Alaplı ilçesinde 1760’lardan beri hizmet eden Kadınlar Pazarı, İstanbul Fatih’te ve diğer bazı şehirlerde faaliyet gösteren pazarlar olduğunu duydum.
Afyonkarahisar Kadınlar Pazarının tam merkezinde duruyorum, etrafımı dikkatlice süzmeye çalışıyorum. Kendimce tarihi hakkında ipuçları arıyorum. Zamanın sessizliğine bürünmüş bir türbe. Bu türbeyi ilk defa görüyorum. Zaman zaman Afyonkarahisar basınında türbe hakkında yazılarını okuyordum. “Germiyanoğlu Süleyman Şah Türbesi” tanıtım yazısı asılmış aynen aktarıyorum.
“ GERMİYANOĞLU SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ
Germiyanoğlu Mehmet Bey’in büyük oğlu Süleyman Şah (1361-1387) babasının ölümü üzerine beyliğin başına geçti. Kendi halinde, güzel huylu, derviş yapılı bir hükümdar idi. Zamanında her yerde cami, çeşme, kervansaray gibi eserler yaptığı gibi bilgin ve şairlerde yetiştirmiştir. Şehzadeliğinde Karahisar ’da valilikte bulunduğu gibi ömrünün son günlerini de burada geçirmiştir. Mevlana Celâleddin Rumi’nin torunu Mutahhara Hatun ile evlenmiş, kızı Devlet Hatun’u Yıldırım Beyazıt’a vererek damat edinmiştir. “Şah Çelebi” diye de anılan Süleyman Şah, Karahisar’daki sarayında oturmakta iken h.788/m. 1386 yılında vefat edince önce “Gül Bahçesi” daha sonra da “Garipler Mezarlığı “ adını alan şimdiki “Kadınlar Pazarı” denilen yerdeki türbeye defnedildi. Mezar taşı kitabesinde; Şah Süleyman Çelebi Germiyani sene 788” yazılıdır.
BU ESER KORUNMASI GEREKLİ TESCİLLİ KÜLTÜR VARLIĞIDIR
AFYONKARAHİSAR BELEDİYESİ”
Şimdiye kadar görmediğim türbeye hayıflanarak maviye boyalı demir kapısından içeri girdim. Mezarı başında dualarımı okurken, tarihimizdeki Süleymanları düşündüm. Süleyman Peygamberden, Süleyman Şahlara, Kanuni Sultan Süleyman’a, Süleyman Demirel’den eşkıyalar tarafından şehit edilen babamın dedesi Hacı Süleyman’a kadar geçmişlerimizin ruhuna Fatiha okudum, dua gönderdim. Allah kabul etsin. “Dünya Sultan Süleyman’a kalmadı” diye düşünmekten kendimi alıkoyamadım.
Kadınlar Pazarından çıkarken, Germiyanoğlu Süleyman Şah türbesini yeni görüyor olmam benim suçum olduğu kadar tanıtımını iyi yapamayan Afyonkarahisarlıların da suçu diye düşünüyorum. Yolda gördüğüm herhangi birine sorsam “Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın türbesi nerede?” diye sanırım bilem çok az kişi çıkar. Dağı taşı tarih, kültür, sanat kokan kadim memleketimizde Kadınlar Pazarının yeniden hayata katılması, tarihi ruhunun canlandırılması ile ilgili projeler mutlaka vardır. Şehrin ortasında bu kadar göz ardı edilmemeli.
Özellikle de Kadınanalar yurdunun Afyonkarahisar yönetiminde biri sayın valimiz Doç.Dr. Kübra Güran Yiğitbaşı, diğeri belediye başkanımız Av. Burcu Köksal, yerel yönetimde iki güçlü kadını var. Elele vererek Kadınlar Pazarını ön olana çıkarıp kadınlarımızın emeklerini bir çeşit festival, bir şölen havası içerisinde memleketimize kazandırmaları hem turizm açısından hem de kadınlara gelir getirmesi açısından çok önem kazanacağı kanaatindeyim.