OZAN ÖMER KADÜKER- Okullar 20 Haziran’da kapanıyor. Ancak bazı çocuklar için bu sadece bir tatil değil; zorla evlendirilme riskinin arttığı tehlikeli bir dönem. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA) verilerine göre, dünya genelinde her 5 çocuktan 1’i evlendirildi. Gerekli önlemler alınmazsa, 2030’da 950 milyon, 2050’de 1,2 milyar kişinin çocuk yaşta evlendirilmiş olacağı tahmin ediliyor. Türkiye’de çocuk evliliği oranları her geçen yıl düşüyor olsa da hâlâ bitmiş değil. TÜİK verilerine göre de geçen yıl Türkiye’de 16-17 yaş grubunda 617 erkek, 9 bin 354 kız çocuğu, evlilik yaptı. Evlendirilen kız çocuk sayısının en fazla olduğu iller 979’la Gaziantep, 800’le Şanlıurfa, 462’yle Hatay oldu. UNICEF’in 2021 verilerine göre Türkiye, 18 yaşından önce evlenen çocuk oranlarına bakıldığında dünya genelinde 202 ülke içinde 87’nci sırada yer aldı. Üstelik bunlar sadece resmi rakamlara yansıyanlar.
Riskin habercileri
Çocuk evliliklerinin önlenmesinde okullara ve öğretmenlere büyük görev düşüyor. Özellikle son haftalar bu riskin tespit edilmesinde çok önemli. Öğretmen Ağı, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonudesteğiyle “Çocuk Yaşta, Erken ve/veya Zorla Evlilikler İçin Önleme ve Müdahale Rehberi” hazırladı. Rehbere görebir öğrencinin akademik performansının hızla düşmesi, okula düzenli olarak gelen bir öğrencinin devamsızlık yapmaya başlaması, okuldan erken ayrılması, yetişkin gibi giyinmeye başlaması, altın takı kullanması, sosyal medyada evliliği özendiren içeriklerle ilgilenmesi evlendirilme riskinin habercisi olabilir.
Konutta fahiş artışa geçit yok! Mal sahiplerine de yaptırım geliyor
Korku yaşıyorlar
Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) bu konuda öğretmenlerin deneyimlerine yer verdiği araştırma da durumun vahametini ortaya koydu:
*‘Öğretmenim beni evlendireceklermiş’ diye yardım talep edenler oluyor. Bazen arkadaşları ‘Öğretmenim size söyleyemiyor ama evlendirecekler’ diye haber veriyor. En zorlandığımız grup, evlenmeye sıcak bakanlar.
*Bir öğrencim ‘Ailem bana baskı yapıyor, ‘Takdir getirmezsen senin sonun evlilik’ diyorlar’ diyor. Aile zaten çocuğun takdir alamayacağını biliyor, bahane ediyorlar. ‘Öğretmenim beni okulda göremezseniz bilin ki evlendirildim’ dedi.
*Öğretmenler bildirim yaptığında güvenlik sorunları yaşayabiliyor. Tehdit edilebiliyor. Kimi ‘ya başım belaya girerse, çoluğum çocuğum var’ diye kaygılanıyor. Bunu yaşayıp il değiştirmek zorunda kalanlarvar.
Komşudaki depremin ucu Anadolu’da! Ege alarm verdi: ‘Heyelanı hesaba katmak gerek’
Bildirimde bulunun
Öğrencilerin devamsızlıklarının ve davranışlarındaki değişimin takip edilmesi gerektiğini aktaran Öğretmen Ağı Eş Koordinatörü Yakup Yıldırım “Öğretmenlerin öğrencileri ile kurduğu duygusal bağ ve güven ilişkisi öğrencilerin içinde bulunduğu durumu öğretmenleriyle paylaşmasına, böylece olası bir duruma erken müdahale edilmesine fırsat da tanıyor. Dolayısıyla öğrencileri dinlemek, onların söylediklerine ve dertlerine kulak kesilmek önemli” dedi. Öğretmenler böyle bir durumda ne yapmalı? Öğretmenin konuyu idareye bildirmesi gerektiğini aktaran Yakup Yıldırım, izlenmesi gerek yolu şu şekilde anlattı:
“Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına risk bildiriminde bulunabilir, savcılığa ve kolluk kuvvetlerine suç duyurusu yapabilirler. Risk bildiriminde çocuğun risk altında olduğunu düşündüren durumlar, suç bildiriminde ise suç şüphesine yol açan her tür verinin ve bilginin bildirilmesi gerekir.”