Basın İlan Kurumu, bölge toplantıları çerçevesinde; Mersin, Adana ve çevre illerden gelen gazete ve internet haber temsilcileri ile buluştu. Bu toplantıları önemsediğim için ben de internet sitemizi temsilen katılanlar arasındaydım. Kurumun Genel Müdürü Cavit Erkılınç ile ilk kez tanışma ve söylediklerini ilk ağızdan dinleme fırsatı buldum. Bu yazımda toplantı izlenimlerimi aktarmak istiyorum.
1995 yılında 18 yaşındayken başladığım gazetecilik mesleğimde 30. yılımı dolduruyorum. Su gibi akıp geçen zaman içinde hem medya hem Türkiye’de pek çok olguya tanık olma fırsatı buldum. Çalışma yaşamımın bir bölümünde gazeteciliğe ara verip Basın İlan Kurumu Mersin Müdürlüğü yaptığım için toplantıyı iki farklı açıdan izleme fırsatı yakaladım.
Öncelikle hem kurum hem de gazete temsilcileri dertli idi. O nedenle yüzler gülümsese de konuşulması gereken konular vardı. Genel Müdürü Erkılınç yaptığı açılış konuşmasında bölgeye 102 milyon liralık kaynak aktarıldığını söyleyerek, Basın İlan Kurumu’nun üzerine düşen görevi yerine getirdiğini belirtti. Kurum tarihinde ilan ücretlerine yapılan en büyük artışın da kendi dönemlerinde yapıldığına dikkat çekti. Ancak Erkılınç’ın bu çabalar karşısında gazete sahiplerinden de bir isteği vardı. Mevzuatta geçen istihdam sayılarına gerçekten ulaşmaları ve nitelikli haberler yaparak devletten alınan ilanları hak etmeleri. Anlaşılıyor ki Kurum, kamu ilanlarının elden gitmemesi için çaba gösteriyor bunun karşılığında da elindeki kozu güçlü tutmak istiyordu. Bu, haklı bir talep idi.
Gazeteciler tarafından bakacak olursak, son yıllarda yaşanan ekonomik zorluklar, ilanlardan gelen ücretlerin masrafları karşılamaması onları zora sokmuştu. Bazı gazete sahiplerinin beklentisi mevzuatta kolaylıklara gidilip maliyetlerini düşürmek idi.
Genel Müdür Erkılınç, kesinlikle mevzuat değişikliğine gidilmeyeceğini, Kurumun bir hibe değil destek kurumu olduğunu vurguladı. İşini gerçekten dürüstçe yapan, personel çalıştıran, baskılarını düzgün yapanların ayakta kalacağını anlattı.
Toplantıda sıkça dile gelen başka bir konu birleşmelerdi. Zamanında devlet ilanlarından gelen büyük meblağlar nedeniyle çok sayıda gazetenin açıldığını bunların bir kısmının sadece ilandan pay almak için yaşadığını herkes biliyor. Bunu saklamanın gereği yok.
2010-2017 yıllarında Mersin Şube Müdürlüğü yaptığım sırada buna tanık olmuştum. Bazı gazete sahipleri daha fazla pay almak için fason gazeteler açmıştı. Hem daha nitelikli gazetelerin oluşması hem de gazete sahiplerinin maddi olarak rahatlaması için birleşmeler gerçekleşmiş başarılı gazetelerin ortaya çıkmasını sağlamıştık.
Birleşmeler denilince gazete kapatmak gibi yanlış bir algı ortaya çıkmamalı. Amaç; devletin verdiği ilanların karşılığını bulması. Çünkü bu şekilde devam ederse işler iyiye gidecek gibi görünmüyor. Yani kimse “Gazetenizi kapatın” demiyor, “Siz kamu ilanları yayınlıyorsanız mevzuatın gerekliliğine uyacaksınız” diyor. İlan geliri yetmiyorsa birleşin, geliri 2-3 katına çıkarın ama nitelikli gazeteler çıkarıp devlet kurumları nezdinde elimizi güçlendirin diyor.
Tabii ki her gazetenin bir geçmişi ve siyasi yayın politikası var. İsteyen gazetesini istediği şekilde basmaya devam edebilir ama devleti yanıltmadan.
Toplantıdan yaptığım çıkarım, Anadolu basını zor durumda. Nasıl mı? İlan gelirleriyle basılı gazeteler ve haber sitelerinin; personel, baskı, boya, kağıt ve yazılım hizmetleri gibi maliyetleri karşılaması oldukça zor. İlanlardan gelen katkı azaldıkça nitelik de azalıyor. Tüm bunların yanı sıra istihdam edecek personel yetersizliği bir diğer sorun. Bu noktada üniversite mezunlarını sektöre kazandırmak için üniversitelerle işbirlikleri yapılması gerekiyor. Bunlar hep bir kısır döngü. Hem Kurum hem gazete sahiplerinin bu döngüden bir an evvel kurtulması gerekiyor.
Erkılınç’ın sözlerinden Basın İlan Kurumu’nun gösterdiği toleransın son noktasına geldiğini anladım. Sırf ilan gelirlerinden pay elde etmek için sisteme girmeye ve sistemde kalmaya çalışanlara artık müsaade edilmeyeceği, işini nitelikli yapanların destekleneceği kanısı oluştu. Toplantı sonunda aldığım mesaj, Basın İlan Kurumu diyor ki: “Biz elimizden geleni yaptık. Sıra sizde…”