Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, Mart ayı itibarıyla çiftçilerin bankalara olan borçlarının bir önceki yıla göre yüzde 50 oranında artarak 996 milyar 177 milyon liraya yükseldiğini söyledi.
Bayraktar, “Dünya Çiftçiler Günü” dolayısıyla yaptığı açıklamada, iklim değişikliği ve küresel fiyat dalgalanmalarının tarımın stratejik konumda olduğunu ortaya koyduğunu ifade etti.
Bayraktar, Türkiye’de tarım sektörünün GSYH’nın yüzde 5,6’sını, istihdamın ise yüzde 14,8’ini sağladığını belirtti. Bayraktar, özetle şunları kaydetti:
“Zorlu koşullara rağmen, Türk çiftçisi 2025 yılında da tarlasını terk etmeyerek gıda arzını sağlamak adına insanüstü bir çaba gösteriyor. Bu çabanın kıymetini bilmek, sadece üreticiye değil, ülkemizin de geleceğine sahip çıkmaktır.
Ülkemiz birçok tarımsal ürünün üretiminde ve ihracatında ön sıralarda bulunuyor. Fındık, kuru üzüm, ayva, kuru kayısı ve kuru incir ihracatında dünyada lider konumdayız.
Bunların hepsi, her türlü zorluğa rağmen üretmekten vazgeçmeyen çiftçimizin emekleri sayesindedir. Son yıllarda üreticilerimizin en çok zorlayan durumlardan biri de doğal afetler oldu.
Don, dolu, kuraklık gibi tabii afetler üretimi sekteye uğratıyor, bazı bölgelerde halen kuraklık devam ediyor ve bu durum gıda güvenliğini sağlama konusunda bizi zorlayarak üreticilerimizin tarımdan uzaklaşmasına neden oluyor. Çiftçilerimizi tarımda tutabilmek için, yelkenleri tarıma çevirmeliyiz.”
Çiftçi borçları 1 trilyon liraya ulaştı
Bayraktar, çiftçilerin “bütün zorlukların yanı sıra bir de pahalı girdilerle borçlanarak üretim yaptığını” ifade ederek, “Gübre, mazot, yem, zirai ilaç, elektrik, sulama, tohum ve işçilik maliyeti sürekli artıyor. Yüksek maliyetle üretim yapan çiftçilerimizin borçları da günden güne katlanıyor. 2025 yılının Mart ayında çiftçilerimizin bankalara olan borçları bir önceki yıla göre yüzde 50 oranında artarak 996 milyar 177 milyon liraya yükseldi” dedi.
Bayraktar, Çukurova’da buğday ve arpa hasadının başladığını hatırlatarak, “2025 yılı müdahale alım fiyatının maliyet ve refah payı gözetilerek hasat öncesi piyasa da oluşan fiyatların üzerinde açıklanmasını” istedi.
“Tarım sektöründe nüfus yaşlanıyor”
TZOB Başanı Bayraktar, tarımla uğraşan nüfusun yaşlandığını ve sayının azaldığını belirterek, şunları kaydetti:
“Tarımda nüfus yaşlanıyor, kırsalda yaş ortalaması 59u buldu. Geçlerimizi kırsalda tutmanın yollarını bulmalıyız, aksi takdirde gıda güvenliğini sağlayamayız.
Gençlerimizi kırsalda tutmanın önündeki en büyük engel, üreticilerimizin gelecek kaygısıdır. Tarımda kayıtlı genç çiftçi oranı yüzde 5’in altına düştü, diğer taraftan SGK’ya kayıtlı çiftçi sayısı 2021 yılında 1 milyon iken, 2024 yılı sonunda 419 bine geriledi. 1,1 milyon çiftçi ise muafiyet belgesi alarak sistemin dışına çıktı.
Tarımın sürdürülebilirliği ve kırsalda yaşamın devamı için çiftçilerimizin sosyal güvenlik sistemine dâhil edilmesi zorunludur. Bu nedenle: Tarım BAĞ-KUR primleri düşürülmeli, genç ve kadın çiftçilerimize yönelik özel sosyal güvenlik destekleri sağlanmalıdır.”
Bayraktar, hayvancılıkta da “var olan potansiyelimizi tam anlamıyla kullanılmadığını” belirtti “Ülkemiz, üzerinde bulunduğu coğrafya sayesinde hayvansal üretimde büyük bir potansiyele sahip” dedi.